Nino Bravo: “Ik droomde ervan om te slagen bij Nova Cançó... maar ik had geen geluk.”
De ontmoeting met Nino Bravo vindt plaats in een suite in het Hilton Hotel in Barcelona, kort voor het eerste van zijn twee optredens in het Palau Sant Jordi, als onderdeel van zijn wereldtournee met een symfonieorkest ter ere van zijn meer dan 60-jarige carrière. Een tournee die in elke stad zangersvrienden meeneemt die graag een duet met hem willen zingen. In de Catalaanse hoofdstad zullen zijn gasten onder meer Rosalía, Tom Jones (die gebruikmaakt van een optreden in Cap Roig) en Joan Manuel Serrat zijn. Terwijl we praten, rent zijn kleindochter Noelia door de kamer.
's Middags worden er nog steeds mijn films vertoond die ik in Benidorm en Miami heb opgenomen.Tijdens zijn optreden morgen zal hij onder andere liedjes als My Way en andere Engelstalige nummers zingen.
Frank Sinatra zei ooit: "Als Nino in het Engels zou zingen, zou hij ons werkloos maken." Na die opmerking nam ik taalles en op een dag ging ik hem opzoeken: "Frank, ik ga je werkloos maken." Hij barstte in lachen uit. We werden goede vrienden en een van mijn mooiste herinneringen aan mijn carrière is het duet met hem in Madison Square Garden, waar we "Strangers in the Night" zongen. Van mijn meer dan vijftig albums zijn er vier volledig Engelstalig.
En zeven in het Catalaans.
Valenciaans is mijn moedertaal; mijn echte naam is Lluís Manuel Ferri Llopis. Aanvankelijk zong ik in het Valenciaans met mijn groep Els Suppersons, en destijds droomde ik ervan een boegbeeld van Nova Cançó te worden... maar helaas zonder succes. Ik nam mijn liedjes op cassette op, maar platenlabels negeerden me; Edigsa gaf de voorkeur aan anderen. Eliseu Climent kwam me opzoeken tijdens een repetitie... en zei dat ik geen toekomst had. Ik trad op met Raimon in Lo Rat Penat. Later, na mijn succes in het Spaans, besloot ik terug te keren naar deze lijn. Mijn album gebaseerd op Salvat-Papasseït is een van de meest geliefde uit mijn carrière. Toen ik vanochtend over de Diagonal liep, zongen mensen op straat nog steeds voor me: "Deixa't kus / en als et quedava enyor / kus van nou, que la vida és comptada." Tijdens mijn concerten in Barcelona zal Estellés ook spelen, met Els amants: "No hi havia a València dos amants com nosaltres. / Feroçment ens amàvem del matí a la nit."
Dacht je dat je het als zanger niet zou redden?
Aanvankelijk zagen weinig mensen het duidelijk. Ze zeiden dat ik eruitzag als een kantoorbediende. Ze veranderden alles: mijn naam, mijn kapsel, mijn manier van kleden... totdat ze een moderner imago voor me definieerden, nou ja, voor die tijd. Ik liet mijn haar langer groeien en heb sindsdien niets meer aan mijn kapsel veranderd, voor de zekerheid... Ik draag dit alles op aan mijn overgrootmoeder, die operazangeres was, tegen de mening van de familie in, en aan mijn grootvader, die de koren van de Valenciaanse Orpheon dirigeerde.
Hoe was het om met Almodóvar samen te werken?
Hij vraagt me voor een paar soundtracks, zoals deze voor Bitter Christmas, waar ik ook een cameo heb als muzikaal leider van reclamejingles. Mijn filmcarrière begon met een dozijn muzikale speelfilms waarin ik de hoofdrol speelde, zoals Un beso y una flor, die we in Benidorm opnamen, en América, América, opgenomen in Miami. Ze worden nog steeds op zomermiddagen op televisie uitgezonden en ik heb begrepen dat ze hoge kijkcijfers halen.
Lees ook Roberto Bolaño: "Nu ik de Nobelprijs heb gewonnen, zal ik me niet meer kandidaat stellen voor andere prijzen... zelfs niet voor de Planetaprijs." Xavi Ayén
Voel jij je vrij?
Net als de zon bij zonsopgang! Man, het had meer mogen zijn, maar ik klaag niet. Het belangrijkste is dat de wereld niet vergaat. Dat was oorspronkelijk een politiek lied.
Echt waar?
Natuurlijk! Het is uit 1972, Franco leefde nog, en mijn generatie moest de onderdrukking van de dictatuur doorstaan. Sommigen beweren dat het geïnspireerd is door de dood van de eerste Duitser die door bewakers werd gedood toen hij de Berlijnse Muur probeerde over te steken, maar de realiteit is veel huiselijker. Ik ben er dan ook trots op dat Latijns-Amerikaanse migranten in de VS het tegenwoordig gebruiken om te protesteren tegen Trump, net zoals ik het geweldig vond om het weer te horen tijdens de coronapandemie. Fidel Castro verbood het in Cuba, en het dient als een lied voor iedereen die vecht tegen het prikkeldraad en verlangt naar vrijheid. Daarom ben ik naar de rechter gestapt om aan te geven dat Vox het op hun bijeenkomsten draaide. Het maakte me net zo woedend als toen ik Bigote Arrocet het zag zingen voor een glimlachende Pinochet op het Viña del Mar-festival, en toen maakten ze er een anthem van uit het Pinochet-tijdperk, compleet met een militaire versie. Ik huilde toen ik het op vol volume hoorde spelen om hun geschreeuw te overstemmen. Vrij is het tegenovergestelde: het is een lied voor de onderdrukten, niet voor de onderdrukker.
Wat vind je van reggaeton?
Toen ik begon, moesten zangers kiezen tussen drie genres: lyrische muziek, lichte muziek en Spaanse muziek. Ik vind het geweldig dat het veld zich uitbreidt, en zoals met alles zijn er goede en slechte. Mijn stijl is niet perrear (twerken), maar ik heb, zoals je weet, geen probleem gehad met het zingen van liedjes met J Balvin en Karol G.
Haar laatste studioalbum, Alas de mariposa, opgenomen in L'Hospitalet, bevat een aantal uitstekende samenwerkingen.
L'Hospitalet wordt de nieuwe Abbey Road. Rosalía is erg slim en ze heeft er niet voor niets haar opnamestudio neergezet. Ik weet dat zangers van over de hele wereld hierheen zullen komen. Het zal een hub vormen met de Warner-faciliteiten in Estació de França. Op dit album zingen Rosalía en ik een nieuw nummer, Noches sin ti (Nacht zonder jou), Miguel Poveda en ik zingen Un ramito de violetas (Een bos viooltjes), en Shakira en ik worden herboren.
Het is je nooit gelukt om naar het Eurovisiesongfestival te gaan...
Ik heb het twee keer geprobeerd. Hier in Barcelona deed ik mee aan een kwalificatieronde in het jaar dat Julio Iglesias werd gekozen. Ik werd gediskwalificeerd en bleef huilend thuis. Het jaar daarop probeerde ik het opnieuw, maar Karina won. Ik verloor tenminste van een paar serieuze tegenstanders.
Hij heeft altijd liedjes van anderen gezongen...
Manolo Alejandro en vooral Augusto Algueró speelden een belangrijke rol in mijn vroege carrière met Te quiero, te quiero en Noelia, maar in latere periodes heb ik gewerkt met José Luis Perales, Joaquín Sabina, schrijvers zoals Luis García Montero en, meer recent, David Uclés. Ik heb ook gedichten op muziek gezet van Borges ("Tijd is de substantie waaruit ik ben gemaakt. / Tijd is een rivier die me meesleurt, maar ik ben de rivier; / het is een tijger die me verslindt, maar ik ben de tijger; / het is een vuur dat me verteert, maar ik ben het vuur") of Agustín García Calvo ("Ik hou van je vrij, / als een stroom die springt / van rots naar rots, / maar niet van mij"). Ik krijg voortdurend veel thema's voorgeschoteld en mijn werk is er een van keuze.
Lees ook Elvis: "Ik zal het bij Sónar veel leuker hebben dan in Las Vegas." Xavi Ayén
Je bent een echt idool in Latijns-Amerika. Je hebt zojuist het GNP-stadion in Mexico-Stad gevuld met meer dan 60.000 mensen...
Ik speel geen dertig concerten achter elkaar, zoals Bad Bunny, maar ik ben in veel landen geliefd. Er zit veel werk achter, soms pijnlijk omdat het je dwingt om de dingen en mensen waar je van houdt los te laten. Het Mexicaanse, Colombiaanse, Argentijnse, Chileense publiek... is toegewijder dan het Spaanse; ze zijn meer Iberisch dan wij.
Wat bieden rondleidingen je?
Alles. Een concert is de ware maatstaf voor je waarde. Een artiest laat in twee uur zien wat hij of zij waard is. Niet meer, niet minder.
De volledige opbrengst van het concert in Valencia gaat naar de slachtoffers van Dana...
Ik ben geboren in Aielo de Malferit en net als iedereen ben ik geschokt door alles wat er is gebeurd. Het is het minste wat ik kan doen, mijn manier om de modder te helpen verwijderen.
Hoe is het met je?
De jaren tekenen zich af, maar elke ochtend als ik me scheer, sta ik voor de spiegel en zeg ik tegen mezelf: "Dit is jouw dag!" en ik neem me voor om iets gedenkwaardigs te doen, zowel als persoon als op professioneel vlak.
lavanguardia
